Kim jest żyrant?
Żyrant to osoba, która udziela pożyczkobiorcy poręczenia spłaty zobowiązania. Jej głównym celem jest potwierdzenie możliwości zwrócenia cudzego zadłużenia, wziętego w formie pożyczki lub kredytu. Jeśli kredytobiorca, który zaciągnął zobowiązanie, nie może go spłacić, wtedy obowiązek spłaty przechodzi na żyranta (poręczyciela). W takim przypadku żyrant ma prawo egzekwować należność od dłużnika. Słowo „żyrant” pochodzi z włoskiego – oryginalnie brzmi „girante”, tłumaczone jest jako „obracać” lub „żyrować”. W czasach przedwojennych żyrant był synonimem indosanta, czyli osoby, która podpisywała oświadczenie woli o przeniesieniu własności czeku lub weksla.
Żyrant, inaczej poręczyciel lub gwarant
Żyrant to osoba fizyczna lub prawna, która zgadza się na spłacanie cudzego zobowiązania i jest trzecią stroną umowy z bankiem. Art. 880 Kodeksu cywilnego mówi o solidarnej odpowiedzialności za zadłużenie np. kredytobiorcy: „Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel powinien zawiadomić o tym niezwłocznie poręczyciela”. W takim przypadku zobowiązanie dłużnika przechodzi na poręczyciela. Często umowa z żyrantem jest oddzielnym dokumentem, ponieważ pozwala to na obniżenie kosztów zaciągniętego kredytu.
Żyrant nie może odstąpić od poręczenia podczas obowiązywania umowy kredytu, o ile nie uzyska zgody banku oraz osoby biorącej kredyt. W dokumencie można zastrzec, że spłata długu będzie egzekwowana od poręczyciela, dopiero gdy odzyskanie należności od pożyczkobiorcy będzie nieskuteczne. Gwarant nie może uchylać się od zapłaty zadłużenia. Jest on traktowany przez bank jako dłużnik, co oznacza, że jest współodpowiedzialny za czyjeś długi. W sytuacji, gdy żyrant będzie się uchylał od spłaty poręczonego zobowiązania, może znaleźć się w rejestrze dłużników, przez co straci wiarygodność jako kredytobiorca.
Na czym polega poręczenie kredytu lub pożyczki?
Poręczenie kredytu lub pożyczki to forma zabezpieczenia zobowiązania. Takie rozwiązanie jest wymagane, gdy bank chce ograniczyć ryzyko związane z udzieleniem finansowania.
W Kodeksie cywilnym definicja umowy poręczenia znajduje się w art. 876. Według tego przepisu należy ją rozumieć jako pisemne zobowiązanie poręczyciela do wykonania zobowiązania wobec wierzyciela, jeśli nie dokona tego kredytobiorca. Żyrant poprzez takie zobowiązanie zgadza się na spłatę zadłużenia kredytowego wobec banku lub pożyczkodawcy.
Poręczenie kredytu to forma stosowana, gdy osoba ubiegająca się o finansowanie nie posiada wystarczającej zdolności kredytowej. Dodatkowo takie rozwiązanie pozwala wynegocjować lepsze warunki kredytowania, np. wyższą kwotę kredytu lub dłuższy okres spłaty. Z kredytu z poręczeniem często korzystają osoby młode, które mają niskie dochody, niewystarczającą zdolność kredytową lub nie zgromadziły odpowiedniego wkładu własnego potrzebnego do kredytu hipotecznego. W takim przypadku żyrantem kredytobiorcy najczęściej zostają rodzice lub inne blisko spokrewnione osoby. Jednak warto wiedzieć, że przepisy nie zabraniają, aby gwarantem został ktoś niespokrewniony z osobą zaciągającą zobowiązanie.
Zobacz także:
- Pożyczka dla zadłużonych
- Pożyczki bez baz
- Pożyczka bez BIK
- Pożyczki online
- Pierwsza pożyczka za darmo
Kto może zostać żyrantem?
Aby zostać żyrantem kredytu lub pożyczki, trzeba spełnić następujące warunki:
- być osobą pełnoletnią;
- posiadać zdolność do czynności prawnych;
- mieć dobrą historię kredytową;
- posiadać zdolność kredytową.
Warto wiedzieć, że niektóre instytucje finansowe stosują ograniczenia wobec maksymalnego wieku poręczycieli. Dodatkowo żyrant nie może być finansowo związany z gospodarstwem domowym osoby, która ubiega się o kredyt. Oznacza to, że gwarantem nie może zostać małżonek, jeśli małżeństwo posiada wspólność majątkową.
Prawa i obowiązki żyranta
Decydując się na poręczenie kredytu lub pożyczki, żyrant musi mieć świadomość, do czego zobowiązuje się tym krokiem. Podstawowym obowiązkiem poręczyciela jest pokrycie zadłużenia kredytobiorcy w momencie, gdy przestaje on spłacać zobowiązanie. Zakres odpowiedzialności żyranta zależy od zapisów szczegółowych w umowie. Warto wiedzieć, że oprócz obowiązków, gwarant ma także swoje prawa.
Obowiązki żyranta:
- spełnienie wymogów banku tj. odpowiedni wiek, zdolność do czynności prawnych, zdolność kredytowa oraz dobra historia kredytowa;
- regulowanie rat kredytowych w sytuacji, gdy kredytobiorca przestanie je spłacać;
- zmniejszenie zdolności kredytowej na czas trwania okresu kredytowania;
- wpis dotyczący żyrowania kredytu w bazie BIK.
Prawa żyranta:
- poznanie sytuacji majątkowej kredytobiorcy przed udzieleniem poręczenia;
- poznanie aktualnego stanu spłaty kredytu i informacji o ewentualnych opóźnieniach w spłacie zobowiązania;
- staranie się o odzyskanie zapłaconych rat od kredytobiorcy, który nie wywiązał się z płatności;
- ograniczenie odpowiedzialności do części długu – żyrant odpowiada wyłącznie za tę część pożyczki, którą sam spłacił.
Poręczenie kredytu to duża odpowiedzialność, wiąże się z ryzykiem utraty pieniędzy, które trzeba oddać za dłużnika. Z tego powodu warto zadbać o to, aby w umowie dotyczącej poręczenia znalazły się odpowiednie zapisy. Jednym z nich jest zakres odpowiedzialności gwaranta za zadłużenie, drugim jest okres odpowiedzialności. Warto także określić moment dochodzenia roszczeń od poręczyciela i obowiązek banku lub kredytobiorcy do udzielenia informacji na temat spłaty zobowiązania. Pamiętajmy, że żyrantem może zostać tylko osoba pełnoletnia, posiadająca stały dochód i spełniająca warunki banku.