Niezgłoszenie pożyczki do urzędu skarbowego

Pożyczka od rodziny, znajomych czy przyjaciół to dla większości z nas prywatna sprawa, której nie trzeba nigdzie zgłaszać. W pewnym sensie to prawda, ale nie do końca, ponieważ od prywatnej pożyczki trzeba zapłacić podatek. W Polsce pożyczki podlegają obowiązkowi uiszczenia opłaty w wysokości 0,5% pożyczonej kwoty. Do 2019 roku opłata ta była wyższa – wynosiła 2% wartości pożyczki. Podatek dotyczy wyłącznie pożyczek prywatnych od osób fizycznych, jednak w przepisach znajdziemy wiele wyjątków dotyczących pokrewieństwa między stronami umowy i wysokością zobowiązania. Sprawdźmy, jakie konsekwencje dla podatnika powoduje niezgłoszenie pożyczki do Urzędu Skarbowego. 

Czym właściwie jest pożyczka?

Zgodnie z przepisami z dnia 23 kwietnia 1964 roku przez umowę pożyczki udzielający jej zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą wartość pieniędzy lub rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Według przepisów Kodeksu Cywilnego umowa pożyczki nie należy do umów klasyfikowanych przedmiotowo. Po stronie udzielającego pożyczki, a także po stronie biorącego pożyczki może wystąpić każdy podmiot, zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna, a także tzw. ułomna osoba prawna. 

Podstawowym obowiązkiem pożyczkodawcy, czyli udzielającego pożyczki, jest przeniesienie na biorącego zobowiązania własności przedmiotu pożyczki. Umowa pożyczki jest umową dwustronnie zobowiązującą. 

Zobacz także:

• Pożyczka dla zadłużonych
• Pożyczki bez baz
• Pożyczka bez BIK
• Pożyczki online
• Pierwsza pożyczka za darmo

Pożyczka od rodziny a podatek PCC

Gdy kredytobiorca i kredytodawca zawierają umowę kredytową, powinni rozważyć, czy nie podlega ona opodatkowaniu. 

Zobowiązanie do uiszczenia podatku od pożyczki występuje, gdy: 

• umowa pożyczki dotyczy pieniędzy lub rzeczy znajdujących się na terenie Polski;
• pożyczkodawca ma stałe miejsce zamieszkania lub siedzibę na terenie Polski i czynność cywilnoprawna, czyli podpisanie umowy pożyczki, miało miejsce w Polsce. 

Ustawa z dnia 9 września 2020 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych określa okoliczności powodujące powstanie obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, a także warunki uzyskania zwolnienia. Zgodnie z przepisem art. 1 ustawy 1 podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki, pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Warto mieć na uwadze, że ciężar podatkowy zawsze obciąża osobę otrzymującą pożyczkę, natomiast osoba udzielająca pożyczki nie podlega obowiązkowi podatkowemu. 

Zgodnie z art. 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatek od pożyczki wynosi 0,5% jej kwoty. 

Termin złożenia deklaracji PCC-3 oraz zapłaty podatku PCC-3 wynosi 14 dni, licząc od dnia zawarcia umowy pożyczki. 

Zwolnienie z podatku od pożyczki

Ustawa przewiduje również wyjątki, które dają prawo do zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z przepisami ustawy o PCC, pożyczki udzielane pomiędzy osobami spokrewnionymi, zaliczanymi do I grupy podatkowej do kwoty 10 434 zł, pozostają zwolnione z podatku. Chodzi o pożyczki udzielone przez: małżonków, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i przez teściów. Warto wiedzieć, że kwota 10 434 zł obejmuje pożyczki udzielone przez najbliższych przez okres 5 lat. Mogą to być mniejsze kwoty udzielane kilkukrotnie, jednak nie mogą przekroczyć wskazanej sumy. 

Jak rozliczyć podatek od pożyczki?

Podatek od pożyczki opłacamy w Urzędzie Skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania pożyczkobiorcy. Należy złożyć tam druk PCC-3, który jest uniwersalny dla osób płacących podatek od usług cywilnoprawnych, tj. darowizny, pożyczki, umowy kupna-sprzedaży. W formularzu należy wpisać następujące informacje:

• Dane urzędu skarbowego, do którego kierowana jest deklaracja podatkowa.
• Dane identyfikacyjne, w tym nazwa i rodzaj podmiotu składającego deklarację, np. osoba fizyczna, spółka, stowarzyszenie.
• Przedmiot opodatkowania – w przypadku pożyczki będzie to umowa.
• Obliczenie należnego podatku.
• Dodatkowe informacje oraz wymagane podpisy. 

Deklaracja PCC-3 może zostać złożona osobiście w placówce US, można ją także przesłać listem poleconym na adres US lub elektroniczne za pomocą strony internetowej podatki.gov.pl

Kara za niezgłoszenie pożyczki do Urzędu Skarbowego

Niezgłoszenie pożyczki w Urzędzie Skarbowym i brak zapłaty podatku przez pożyczkobiorcę może skutkować konsekwencjami finansowymi, związanymi z zastosowaniem sankcyjnej stawki podatkowej. Podatek od czynności cywilnoprawnych nie ulega przedawnieniu w przypadku pożyczki, dlatego nie należy liczyć na to, że po pewnym czasie sprawa uleganie zapomnieniu. W sytuacji, gdy urząd skarbowy otrzyma informacje o pożyczce, od której nie został zapłacony podatek PCC (np. w trakcie kontroli skarbowej), wtedy może naliczyć pożyczkobiorcy podwyższoną stawkę podatkową. Wynosi ona 20% pożyczonej kwoty.

Zobacz także:

• Windykator terenowy – kto to?
• Jak połączyć wszystkie długi w jeden?
• Co może zabrać komornik? 

Umowę pożyczki należy zgłosić do Urzędu Skarbowego właściwego dla naszego adresu zamieszkania lub pobytu. Pożyczki do kwoty 10 434 zł otrzymane od najbliższej rodziny nie podlegają opodatkowaniu. Niezgłoszenie pożyczki do US o wyższej kwocie może zostać ukarane podwyższoną stawką podatkową od pożyczonej sumy (20%). Warto o tym pamiętać.